Alžir je za Francusku bio građanski rat, a ujedno i njezin Vijetnam. Milioni ljudi koji danas žive u ovoj zemlji povezani su s tom
traumom: Evropljani su se vratili nakon nezavisnosti 1962. godine i njihovi potomci, bivši borci i njihove porodice, alžirski imigranti koji su sarađivali s francuskim snagama morali su otići u progonstvo. Michèle Audin imala je tri godine kad su 11. jula 1957. vojnici generala Jacquesa Massua otišli po njenog oca u Ulici Flaubert u Alžiru. Ne sjeća se ničega tog dana, kasnije bi joj baka ispričala detalje. Posljednje riječi njenog oca bile su upućene majci: “Čuvaj djecu.” O ocu, komunisti i poznatom matematičaru Mauriceu Audinu više se ništa nije čulo. Mjesec dana nakon nestanka zaveden je kao “nestali”. Vojnici koji su ga čuvali tvrdili su da je pobjegao.
Audin je jedan od hiljada nestalih u ratu koji se između 1954. i 1962. vodio u Alžiru, tadašnjem dijelu Francuske, a koji je završio nezavisnošću sjevernoafričke zemlje. Njegovo tijelo nikad nije pronađeno. Imao je 25 godina kada je nestao. Ubrzo su mobilizirani intelektualci, akademici i simpatizeri i nađeni su dokazi da su ga padobranci francuske vojske mučili i ubili. Slučaj “Audin”, poput slučaja “Dreyfus” nešto više od pola stoljeća ranije, bio je borba protiv nepravde, osuda nesposobnosti Francuske da ispuni vrijednosti koje zagovara. Michèle Audin počela je istraživati očev život. Prošla je kroz porodična pisma, papire i fotografije. Intervjuirala je očeve savremenike. Rezultat je knjiga Kratki život, koja je objavljena 2013. godine. Na 156 stranica, trijezno i bez sentimentalnosti, Michèle Audin rekonstruira život Mauricea Audina. On nije samo simbol, on se u knjizi pojavljuje kao osoba od krvi i mesa. S njim i svijet kolonijalnog Alžira, dječak iz skromne porodice strastven prema matematici, buntovnik protiv kolonijalizma.
U julu 1957. godine rat je ušao u jednu od najkrvavijih faza, bila je to takozvana bitka kod Alžira, kada će general Massu iskrcati 8.000 padobranaca; imali su ovlaštenje za preuzimanje policijskih zadataka. Jedna od njihovih žrtava bio je Audin. Službeno pojašnjenje njegovog nestanka bilo je laž. Novinar Henri Alleg, mučen u isto vrijeme i na istom mjestu kao i Maurice Audin, objasnio je detalje: “Uhapsili su ga, mučili, a vojska je učinila sve da zataška vlastitu odgovornost za njegovu smrt”, kaže Michèle Audin. “Ono što konkretno ne znamo jeste ko ga je ubio, kako se to dogodilo i zašto njega. Mi to ne znamo i bez sumnje nikada nećemo saznati.” Alžir je za Francusku bio građanski rat, a ujedno i njezin Vijetnam. Milioni ljudi koji danas žive u ovoj zemlji povezani su s tom traumom: Evropljani su se vratili nakon nezavisnosti 1962. godine i njihovi potomci, bivši borci i njihove porodice, alžirski imigranti koji su sarađivali s francuskim snagama morali su otići u progonstvo. Današnje pojave poput marginalizacije, ekstremne desnice ili terorizma povezane su s prošlošću koja nije u potpunosti probavljena. Audini su ostali u Alžiru nakon nezavisnosti. Godine 1966. otišli su u Francusku.
Prije dvije godine Emmanuel Macron priznao je u ime Republike da je Audina mučila i pogubila francuska vojska. Macron je posjetio Josette, Michèleinu majku, koja će umrijeti nekoliko mjeseci kasnije. “Na meni je da vas zamolim za oprost, tako da mi ne morate ništa reći”, rekao je. “Vraćamo makar malo onoga što je prije trebalo biti učinjeno.” Jedan o Macronovih prioriteta jeste ono što se naziva politikom sjećanja ili historijskim sjećanjem. Ako je Jacques Chirac 1995. značio prekretnicu priznajući odgovornost Francuske u holokaustu, Macron je krenuo zalagati se za “pomirenje sjećanja” o alžirskom ratu. Riječ je o traženju zajedničke priče ne samo između Francuske i Alžira već i između francuskih građana višestrukog alžirskog porijekla, Arapa i Evropljana s različitim idejama kolonijalizma i rata. Da bi to učinio, Macron je povjerio historičaru Benjaminu Storiju, rođenom 1950. u jevrejskoj porodici u Alžiru, izvještaj koji bi trebao biti predstavljen početkom naredne godine. stav.ba