Narodna tradicija bilježi brojne bosanskohercegovačke porodice koje imaju znamenit značaj za nacionalnu historiju.
Posebno se ističu sarajevske porodice, a u narodnim pjesmama najviše je opjevana porodica Morića. Po njima je i poznati sarajevski han dobio ime. Pogibija dvaju braće Morića, koja se desila 1757. godine, potakla je poznatog književnika Jakšu Kušana da napiše dramu “Dva Morića dva Pašića”. Također, poznati interpretator sevdalinki Safet Isović je 1988. godine opjevao pjesmu “Morići”. Najstarija poznata isprava (ferman) u kojoj se spominju Morići potiče od 10. decembra 1722. godine, a upućena je bosanskom beglerbegu i sarajevskom kadiji. Fermanom je Mustafagi Moriću dozvoljena gradnja jednog mlina kraj Careve ćuprije. Iz fermana je poznato i da je Mustafaga bio sin Hasanage, a za ženu je imao Aminu, kćerku Ahmedage, sa kojom je imao tri sina: Mehmeda, Ibrabima i Aliju, te kćerku Atiju. Služio je kao sarajevski janjičar. Umro je par godina prije 1756. godine i sahranjen je pored Vekiharčove džamije. Izgrađeni mlin naslijedili su sinovi Mehmed i Ibrahim. Upravo o njima su opjevane pjesme, a Mehmed je u narodu bio poznat pod nadimkom Pašo.
U Bosanskom ejaletu je 1747. godine izbilo niz buna, a naročito veliki neredi su izbili u Sarajevu. Bila je to pobuna građana ejaleta protiv bosanskog beglerbega, koji je tlačio stanovništvo. U samom Sarajevu je oko 150 ljudi ubijeno, a prema predaji zavadila se porodica Morića i Halilbašića. Kada su nemiri dojadili Sarajlijama dogovoriše se sa gradskim komandantom Mehmedagom, te na prevaru dovedu Murata u agin konak i zatvore ga, nakon čega ga je Mehmedaga u zatvoru udavio rukama 4. marta 1757. godine. Čuvši za to Muratove pristalice narednog dana napadoše konak i usmrtiše šest trgovaca. Građani koji su se zgrozili nad ovim ubojstvima sakupiše se i uhvatiše 23 kolovođe te ih odvedoše u gradsku tvrđavu u kojoj su svi podavljeni. Među ovim nesretnicima bijahu i dva brata Morića: Mehmed (Pašo) i Ibrahimaga Mehmedaga Halilbašić. Time je anarhija u Sarajevu okončana.
Jedino je smrt braće Morića opjevana u narodnim pjesmama, a spjevao ju je po svoj prilici neko od njihovih pristaša. Njima je podignuta i spomen ploča u zidu dvorišta Vekilharčove džamije, a na natpisu stoji: “Braći Morićima, Hadži Mehmedu i Ibrahimagi, puhnuo je iznenada smrtni i gorki vjetar te obojicu usmrti za čas. Ostaviše majku punu žalosti, a njima neka Bog učini milost. S jednim uzdahom napisa se datum. – Njima bi vječita pogibija 1170.” Danas je zabilježeno još deset varijanti ove pjesme. Prema mišljenju Hamdije Kreševljakovića prvu pjesmu o braći Morićima napisao je Bogoljub Petranović 1867. godine, a iza njega Tordinac, Blagajih, Marunović, Kemura i Odobašić. Od svih deset varijanti historiji su najbliže pjesme od Marunovića i Kemure, a najslabija od Tordinca. Po toj pjesmi svi Morići su bili pohvatani, odvedeni u grad, novac im je oduzet, a na plač i molbu njihove majke skupili su se mladi Barci te Moriće izbavili i majku utješili. Ostale pjesme se uglavnom slažu sa historijskim događajem.
Nakon njihove pogibije, pa sve do 1777. godine, kuća Morića je ostala na Atiji i Mustafi, sinu Ibrahimaginu i prema tome današnji potomci Morića su njegovi potomci. Prije 1773. godine Atija se udala za nekog Hadži Ibrahimagu iz Careve mahale i sa njime je imala troje djece: Fatimu, Nefisu i Abdulahagu, a prema tadašnjem zapisu imala je i punoljetnog unuka Sulejmana. Atija je umrla u oktobru ili novembru 1812. godine, a tada je mogla imati preko 60 godina. Mustafa je u septembru 1773. godine bio punoljetan, ali nesposoban da upravlja imovinom, pa mu je šerijatski sud za tutora postavio Seid Mustafu efendiju. Nakon tužbe, Atija je 1/3 svoje imovine dala u dobrotvorne svrhe i umrla prije nego je to potvrđeno. To su uradile i njezine kćerke pa uvakufiše trgovinu sa magazom i krevetom u Terzijskoj čaršiji pod mukatom vakufa Mehmedbega Isabegovića. Mustafa, koji je rođen 1757. godine, se 3. februara 1776. godine oženio Ajišom. Već 1778. godine vršio je službu mutevelije vakufa svoga oca ali nije bio baš sposoban radnik. Kada je naredne godine izbio Dubički rat, učešće u njemu je uzeo i Mustafa, kao aga odjela janjičara. Početkom 1796. godine u jednom dokumentu se spominje kao jurišnik janjičara, a sa tom titulom je umro 1815. godine. Sahranjen je u dvorištu Vekiharčove džamije. Iza njega su ostali, sin Ibrahim i kćerka Hamida.
Ponovo su nakon smrti glave porodice ostala dva potomka. Za Ibrahima je poznato da se vjenčao 15. oktobra 1802. godine, Rejhanom kćerkom nekog Sulejmana iz Muslihudin mahale. Bio je mutevelija Morića vakufa i zakupnik hana za 1816. godinu. Umro je 1827. godine i sahranjen je pored oca. Obzirom da je bio u janjičarskom redu, moguće da je i stradao tokom likvidacije janjičarskog reda. Nakon njegove smrti muteveviluk je prešao na Hamidu. Nema dokaza da se Hamida udavala. Umrla je 1838. godine. Iza Ibrahima je ostalo troje djece: Mehmed, Mustafa i kćerka Mulija. Oni su od oca i tetke naslijedili veliki imetak: veliku kuću, nekoliko trgovina u čaršiji, veliki posjed na Baricama, zemlju u okolini Hodidjeda i ogroman posjed oko današnje Čengić vile. Mulija se udala u Žepče, a imala je tri sina: Mustajbega, Alibega i Širbega. Mehmed je bio bajraktar. Oženio je Hanku, kćerku zlatara Ahmeda Porče, koja je tada važila za najljepšu Sarajku. Umro je 1858. godine a iza njega je ostao sin Ibrahim i kćerka Uzejfa. Mustafaga se bavio trgovinom saračke robe, a živio je u Beogradu, odakle se 1860. godine vratio u Sarajevo. Tu je oženio Zubejdu sa kojom je imao šestero djece. Danas je Morića porodica u Sarajevu brojna ali niti jedan član ne posjeduje ništa od imovine svojih predaka (navod iz 1938. godine). bosnae.info