Kako je nastao koronavirus i dalje je glavna tema brojnih naučnika
Da li je koronavirus napravljen u laboratoriji i šta do sada znamo o njegovom porijeklu, neka su od aktuelnih pitanja nakon što je predsjednik SAD Donald Trump rekao da je uvjeren u to da je virus potekao iz laboratorije u Vuhanu. Naučna zajednica kaže da nema dokaza za ovu tvrdnju, ali način na koji koronavirus nasta postaje sve sporniji. Ideja da postoji obavještajna informacija koja sugeriše da je virus nastao u laboratoriji u Vuhanu nije podržana od američkih obavještajnih agencija, iako postoje izvještaji koji navode da je Bijela kuća vršila pritisak na obavještajne agencije da podrže konkretnu tvrdnju.
Tako se Institut za virusologiju u Vuhanu (VIV) našao u centru pažnje svjetske javnosti, a do sada je promovisano nekoliko teorija zavjere koje tvrde da je koronavirus djelo ljudskih ruku. Recimo, da je virus – sticajem slučajnih okolnosti – ‘pobjegao’ iz laboratorije dok su naučnici Instituta sprovodili eksperimente nad slijepim miševima ili da jednostavno nisu ipoštovani svi protokoli u laborotorijskom radu. Međutim, naučni konsenzus ovakvih teorija se jednoglasno odbacuje, a stručnjaci tvrde da je mnogo vjerovatnije da se virus prirodno pojavio i ojačao prirodnom selekcijom.“Pretpostavljamo dva moguća scenarija koja mogu objasniti poreklo Sars-Cov-2”, rekao je mikrobiolog Christian Anderson.
“Prvo, moguće je da je došlo do prirodne selekcije virusa tokom prenosa sa životinje na životinju, prije nego što je došlo po prenosa sa životinje na čovjeka. Drugo, možda je došlo do prirodne selekcije virusa kod ljudi, nakon prenosa sa životinje na čovjeka”, rekao je Anderson.Šef Nacionalne laboratorije Galveston u SAD James Li Dak takođe smatra da virus nije mogao nastati u laboratoriji. “Postoje uvjerljivi dokazi da virus nije rezlutat namernog genetskog inžinjeringa i da gotovo sigurno potiče iz prirode, s obzirom na to da ima veliku sličnost sa ostalim poznatim koronavirusima”, rekao je Li Dak. Li Dak ne vjeruje ni u teorije da je laboratorija u Vuhanu bila neadekvatno opremljena i da je radila sa nedovoljno kvalificiranim osobljem. “Posjetio sam Institut u Vuhanu kada je otvoren 2017. godine i uvjeren sam da su sprovedene sve mjere predostrožnosti i sigurnosti koje se primjenjuju u Evropi ili SAD”, rekao je Li Dak, ukazujući da je uvijek imao “vrlo otvorenu i transparentnu saradnju” sa stručnjacima iz kineske laboratorije u Vuhanu.
Još uvijek nije sasvim sigurno ni da se virus najprije pojavio u Vuhanu. Naime, genetičar sa Univerziteta u Cambridgeu Peter Foster je, uporevdiši sekvence genoma virusa prikupljenih početkom pandemije u Kini, i kasnije u ostatku svijeta, identificirao ti dominantna tipa – A i B, sa C varijantom koja se kasnije razvila iz tipa B. Međutim, nalazi su pokazali da verzija sa najbližom genetskom sličnošću koronavirusu nije bila najrazvijenija u Vuhanu, već u južnoj kineskoj provinciji Guandong. “Samo tri od 23 slučaja u Vuhanu su imali A tip virusa, u odnosu na pet od devet slučajeva u Guandongu”, rekao je Foster. Trenutno saznanja, upozravaju stručnjaci, samo su privremena i moguće je da ćemo u narednom periodu saznti nešto novo, ali je i dalje najvjerovatnije objašnjenje da je virus nastao prirodnim putem i proširio se među ljudima prirodnim događajem. (TBT, Mediji)