Nauka je univerzalna i ujedinjuje. Jabuka kada pada sa stable, zahvaljujući gravitaciji, radi to i u Norveškoj i Južnoj Africi,

ali i Brazilu i na Tasmaniji. Isto tako, ona pada isto i u 17. kao i u 21. stoljeću.

Upravo ova univerzalnost je ono što omogućuje nauci da prevaziđe kulturne i druge razlike među ljudima. Iako tako možda ne izgleda na prvi pogled, nauka je područje u kojem su Amerikanci i Rusi uvijek sarađivali, čak i tokom Hladnog rata. Njihov zajednički rad na otklanjanju nuklearnih prijetnji, ovjekovječen u knjizi “Osuđeni na saradnju: kako su američki i ruski naučnici zajedničkim snagama uklonili neke od najvećih posljeratnih nuklearnih opasnosti”, svjedočanstvo je univerzalnosti ideja. 

Pa i danas, kada izgleda da je situacija ponovo obilježena konfrontacijama, barem u političkim pitanjima, naučnici iz Washingtona i Moskve uspijevaju pomiriti, reklo bi se, vječito suprostavljene rivale u borbi za moć. Jedno od posljednjih istraživanja oko kojih su se usagasile obje naučne vele-sile bile su studije, istraživanja, ali i preporuke koje se odnose na uticaj duhanskih proizvoda na opće zdravlje.

Tako je u Rusiji u cilju očuvanja javnog zdravlja nedavno, ni manje ni više nego na zahtjev Vlade Ruske Federacije, sprovedeno istraživanje o stepenu rizika kom su izloženi korisnici alternativnih duhanskih proizvoda. Nalog da sprovede sveobuhvatnu analizu aerosola – vrste duhanskog isparenja koje nastaje korištenjem uređaja za zagrijavanje duhana, kao što je IQOS, Vlada Ruske federacije izdala je Ruskom naučnom institutu za duhan i duhanske proizvode. Cilj je bio da se potvrde ili opovrgnu tvrdnje proizvođača, kompanije Philip Morris, da se radi o proizvodu koji emituje do 95% manje štetnih materija od cigarete. U ovoj studiji poređen je nivo toksičnosti aerosola nastalog zagrijavanjem duhanskih patrona, sa duhanskim dimom kontrolnih cigareta pet najprodavanijih brendova cigareta u Rusiji. Kriterij za poređenje je bio nivo 9 toksičnih supstanci duhanskog dima koje se nalaze na prioritetnoj listi Svjetske zdravstvene organizacije. Utvrđeno je da je sadržaj 8 od 9 štetnih komponenti koje nastaju korištenjem IQOS-a drastično niži u poređenju sa svim tradicionalnim cigaretama koje su bile uključene u istraživanja. Jedina supstanca čiji nivo nije mimiziran zagrijavanjem duhana umjesto njegovim paljenjem je nikotin. Međutim, još ranije je dokazano da nikotin nije primarni uzrok bolesti povezanih sa pušenjem.

Sa druge strane okeana, od 2017. godine čekala se slična potvrda. Poslije dvije godine opsežnih analiza preko dva miliona stranica naučne dokumentacije, poslovično stroga Američka agencija za hranu i lijekove (FDA) dozvolila je komercijalizaciju IQOS-a na tržištu SAD, i što je još važnije, potvrdila da je ovakva odgovorna komercijalizacija usklađena sa principom zaštite javnog zdravlja. FDA je jedina ovlaštena agencija u SAD koja se bavi regulacijom tržišta duhanskih proizvoda, što podrazumijeva i nadzor nad inovativnim proizvodima iz ove oblasti, koji su u centru zbivanja američke javnosti u poslednje vrijeme. Iako je IQOS „svjež“ proizvod na američkom tržištu i jedini baziran na tehnologiji zagrijavanja duhana, upravo ova dozvola koju je kompanija Philip Morris strpljivo čekala sada je obavezna i za proizvođače elektronskih cigareta koje su već komercijalizirane, a koje za razliku od IQOS-a funkcioniraju po principu nikotinske tečnosti. Svi proizvođači e-cigareta da bi se pojavili ili ostali na ovom tržištu, sada su u obavezi dostaviti neophodnu dokumentaciju i proći kroz iste sveobuhvatne analize na način na koji je to do sada pošlo za rukom samo kompaniji Philip Morris za IQOS. I dok je 12. maj ustanovljen kao rok kada svi moraju poslati i svoje naučne potvrde na adresu FDA, naučnice ustanove pomno prate ovu temu. Tako su naučnici iz Asocijacije za unaprijeđenje nauke (AAAS) u nedavno objavljenom članku u magazinu Science istakli da: „najštetniji nikotinski proizvodi, oni koji sagorijevaju duhan moraju biti mnogo striktnije i agresivnije regulirani nego manje štetni proizvodi koji ne sagorijevaju duhan“, dok su se njihove kolege sa univerziteta Dundee u VB u jednoj od posljednjih studija dokazali da zamjena klasičnih cigareta provjerenim alternativama za samo mjesec dana može pokazati pozitivan uticaj na zdravstveno stanje pušača.

U vrijeme kada svjetske vlade ulažu velike napore da smanje broj pušača, dobro je vidjeti da su naučnici “suprotnih strana” saglasni u jednom: alternative pušenju postoje. Ali da bi se otišlo korak dalje i njihove potvrde imale efekta, korisnici moraju biti informirani o postojanju alternativa, jer na kraju dana veliki je broj onih koje nikakve zabrane, restrikcije, upozoravajuće poruke i kontinuirani rast cijena cigareta neće zaustaviti u nastavku pušenja. Alternative možda hoće, jer svakako manja štetna i provjerena zamjena za cigarete postoji, i čak je i nauka saglasna u tome.          (Vijesti.ba)